październik 2023 r.

Wielość zagadnień wymagających współdziałania dyktuje konieczność ich wcześniejszego zdefiniowania i zaplanowania. Aktualnie w trakcie konsultacji jest przygotowany przez Biuro SOM dokument Strategia Rozwoju Ponadlokalnego Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego na lata 2021-2030. Chętni mogli zaznajomić się z jego treścią. Wśród wielu wymienionych tam obszarów współpracy na szczególną uwagę zasługuje kwestia mobilności mieszkańców metropolii. Szybkie, wygodne, bezpieczne, więc ogólnie przyjazne, poruszanie się po jej terenie ma decydujący wpływ na stopień integracji wewnątrz strefy. Zwiększa tym samym komfort życia, przyczynia się do rozwoju gospodarczego miast i gmin (mobilność zatrudnienia sprzyja inwestycjom), ułatwia dostęp do kształcenia, umożliwia korzystanie w większym stopniu z oferty kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej itp. Przemieszczaniu się w obrębie metropolii pomaga rozwinięta infrastruktura drogowa (w tym rowerowa) i kolejowa. Biorąc pod uwagę względy ekonomiczne i społeczne oraz konieczność ochrony środowiska najbardziej pożądany jest rozwój transportu publicznego.

Sztandarowym wspólnym przedsięwzięciem samorządów należących  do Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego jest stworzenie Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej. Ma ona stanowić rdzeń transportu publicznego na tym obszarze. Projekt jest realizowany od kilku lat  przez poszczególne samorządy i PKP PLK S.A. Podczas gdy część samorządowa jest realizowana we właściwym tempie, to część wykonywana przez PLK ma duże opóźnienie. W Stargardzie w ramach SKM zbudowany został parking P&R przy ul. Barnima.

Mimo opóźnień i niezrealizowania przez kolej części projektu, dotyczącej przede wszystkim linii do Polic, SKM ma rozpocząć swoją działalność w pierwszej połowie 2024 r. Na jej pełne rozwinięcie i korzystanie z wszystkich dobrodziejstw jakie ma ze sobą przynieść, będziemy musieli jeszcze trochę poczekać. Patrząc jednak na sprawnie funkcjonujące kolejki w innych aglomeracjach (Szybka Kolej Miejska w Trójmieście, Poznańska Kolej Metropolitalna warszawska SKM i WKD) możemy się spodziewać, że wpłynie ona niebywale pozytywnie na życie mieszkańców naszej metropolii.

Przez całe opracowanie Strategii w niejednym miejscu zwraca się, i słusznie, uwagę na znaczenie dostępności komunikacyjnej dla wydobycia pozytywnych i rugowanie negatywnych elementów życia w aglomeracji. Wśród słabych stron dla procesów integrujących metropolię, rozpatrywanych w wymiarze przestrzennym, wymienia się między innymi: "brak kolejowych połączeń pasażerskich z gminami: Police, Dobra (Szczecińska) i Kołbaskowo, system kolejowy wymaga uzupełnień".

Nie wspomina się tu jednak o możliwości wydłużenia linii obsługiwanej w ramach SKM w stosunkowo dużym i dość rozległym mieście jakim jest Stargard (w Strategii wymieniony, obok Świnoujścia, jako miasto o znaczeniu subregionalnym).

Próżno szukać też śladów wskazujących na to w tabelach, które kreślą cele operacyjne dotykające tego zakresu.

Oto one:

Cel operacyjny 1.2 Rozwój dostępności przestrzennej i powiązań wewnętrznych SOM.

Cel operacyjny 3.1

Zapewnienie wysokiej jakości transportu publicznego oraz zrównoważonego i zintegrowanego systemu mobilności w SOM

Boimy się, że mimo dostrzeżenia wagi problemu dostępności komunikacyjne, Strategia, przy kreśleniu celów operacyjnych, nie zakłada możliwości rozwoju sieci połączeń w zakresie Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej, która w przyszłości ma stanowić trzon komunikacyjny w obrębie SOM lub może określenia użyte w tym przedmiocie  są zbyt ogólne i pasywne. Nam stargardzianom  powinno szczególnie zależeć na włączenie do SKM, w bliskiej przyszłości, linii do Kluczewa. Była o tym mowa już w tekście z  2020 r.  Nie wykluczmy Kluczewa.

W całej strategii SOM podkreśla się rolę przyszłej SKM jako podstawowego czynnika integrującego aglomerację. Po jej uruchomieniu będziemy mogli ocenić jej wpływ na mobilność mieszkańców metropolii. Można spodziewać się sukcesu tego przedsięwzięcia i docenienia go przez mieszkańców. Perspektywa strategii (do 2030 r.) powinna zakładać  rozwój SKM w kierunku zwiększenia obszaru obsługiwanego bezpośrednio przez tę kolej. W Studium wykonalności "Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej rozpatrywano warianty wykraczające poza obecny zakres realizacji. O wyborze wykonywanego obecnie wariantu decydowały ograniczone środki finansowe, mimo pozytywnej oceny ekonomiczno-społecznej i celowości realizacji szerszego zakresu.  Z punktu widzenia stargardzian, nie powinno się pozostawić dużych, ciągle rosnących, osiedli mieszkaniowych, jak Osiedle Pyrzyckie czy Kluczewo, w tak dużym oddaleniu od przyszłej SKM, tym bardziej, że podstawowa infrastruktura kolejowa znajduje się tuż przy nich. Wątłe połączenie drogowe - ul. Broniewskiego - tak ludnego rejonu z centrum miasta ogranicza możliwość korzystania z szeregu miejskich i metropolitalnych usług wszelkiego typu.  Ponadto w Kluczewie zlokalizowany jest Park Przemysłowy Nowoczesnych Technologii, w którym zatrudnionych jest kilka tysięcy osób, dojeżdżających także z podstargardzkich miejscowości, jak również ze Szczecina. Rada Miasta Stargardu uchwalając w 2021 roku dokument: „STARGARD 2030. Strategia rozwoju miasta Stargard do roku 2030” w Kierunkach działań dotyczących Przestrzeni miejskiej i mobilności zamieściła przedsięwzięcie: Współpraca z partnerami na rzecz rozwoju SKM (Szczecińska Kolej Metropolitalna) formułując tam też oczekiwany efekt "Działania na rzecz wprowadzenia biletu metropolitalnego oraz uruchomienie połączenia do Kluczewa i wykorzystanie go do przejazdów wewnątrzmiejskich (przystanki „Osiedle” i „Kluczewo”). Jest to podstawa do działań w tym kierunku przez SOM. Przedsięwzięcie to powinno być podjęte w ramach stowarzyszenia we współpracy z Urzędem Marszałkowskim i PKP PLK S.A. przy wykorzystaniu, możliwych do pozyskania, środków na transportowe inwestycje infrastrukturalne.

Żeby sprawa połączenia do Kluczowa była obecna "na stole" - TPS, w ramach ogłoszonych przy opracowaniu Strategii konsultacji społecznych, zwróciło uwagę na potrzebę objęcia - w perspektywie do 2030 roku - linii do Kluczewa obsługą przez Szczecińską Kolej Metropolitalną. Jest to zgodne z misją i celami jakie w Strategii stawia sobie SOM. Procedura konsultacji pozwala nam oczekiwać odpowiedzi na nasze uwagi.